Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2023

Η εισβολή στην Ουκρανία: Ο πρώτος χρόνος


HUFFPOST, 24.03.2023

Όταν τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Πούτιν ξεκίνησε την εισβολή στην Ουκρανία έκανε μια σειρά από λάθη στους υπολογισμούς του. Πρώτον, δεν υπολόγισε ορθά την βούληση τόσο του Ζελένσκι όσο και του Ουκρανικού λαού να υπερασπιστούν την πατρίδα τους. Με έκπληξη παρατηρεί την τακτική της καμένης γης -αδιάκριτος βομβαρδισμός πολιτικών στόχων, βιασμοί, απαγωγές παιδιών, βίαιη προώθηση ουκρανικών πληθυσμών τη Ρωσσία, βασανιστήρια, καταστροφή νοσοκομείων, σχολείων, βασικών υποδομών ηλεκτρισμού και ύδρευσης, ισοπέδωση χωριών και πόλεων- να ατσαλώνει το φρόνημα και την εθνική συνείδηση του ουκρανικού λαού.

Το δεύτερο που δεν υπολόγισε είναι η ενότητα του δυτικού κόσμου, λαών και κυβερνήσεων, απέναντι στη βάρβαρη καταστρατήγηση κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου. Μολονότι προσπάθησε μέσα από την εκτίναξη των τιμών ενέργειας και τροφίμων να διχάσει την δυτική κοινή γνώμη, ακόμα και πρόσφατα σε μια δημοσκόπηση του Ευρωβαρόμετρου το 74%  των Ευρωπαίων απάντησε ότι η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να παρέχει βοήθεια στους Ουκρανούς.  Σήμερα, ακόμα και οι Γερμανοί, που παρουσιάζονταν ως οι πιο διστακτικοί στο να παράσχουν στους Ουκρανούς τα αναγκαία όπλα για την απώθηση των Ρώσσων, όπως τα τανκς Λέοπαρντ, μοιάζουν στριμωγμένοι, αφού μια σειρά άλλες χώρες, όπως οι Βρετανοί, οι Γάλλοι, οι Πολωνοί, οι Λιθουανοί, προχωρούν στο να παραδώσουν τέτοιον οπλισμό στους αγωνιζόμενους Ουκρανούς. Σημειώνουμε ότι έως σήμερα τόσο οι Αμερικάνοι όσο και άλλες δυτικές χώρες έχουν διστάσει στο να παράσχουν στην Ουκρανία συγκεκριμένες κατηγορίες οπλισμού, που από την άλλη οι Ουκρανοί τα έχουν επείγουσα ανάγκη.

Σάββατο 28 Ιανουαρίου 2023

Το προνοιακό σύστημα παροχών στην Ελλάδα: Παρούσα κατάσταση, προκλήσεις και προοπτικές

 

35ο  Τακτικό Εκλογοαπολογιστικό

Συνέδριο ΠΟΠΟΚΠ,

Αθήνα, 28 & 29 Νοεμβρίου 2022

 

Ξεκινώ ευθύς με μια διαπίστωση: στον τομέα της προνοιακής πολιτικής την τελευταία δεκαετία έχουν λάβει χώρα μια μεταρρύθμιση του συστήματος που τη διακρίνουν δύο κύρια χαρακτηριστικά. Στον τομέα της κάλυψης των αναγκών και της κοινωνικής αλληλεγγύης έχουμε τον ανασχεδιασμό επιδομάτων και την εισαγωγή νέων, έτσι ώστε, για πρώτη φορά στην ιστορία της κοινωνικής προστασίας, να μπορούμε να μιλάμε για ένα ευρύ δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας, ιδιαίτερα για τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας. Δεύτερον, στον οργανωτικό τομέα επίσης, έχουν λάβει χώρα κρίσιμης σημασίας εξελίξεις που ωστόσο απαιτούν περαιτέρω δράσεις έτσι ώστε να ολοκληρωθούν.

Είναι γνωστό ότι  στην Ελλάδα η κοινωνική πολιτική, ιστορικά, διακρίνονταν από κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως (Κοντιάδης) η καθυστερημένη ανάπτυξη του κράτους πρόνοιας, σε συνάρτηση με τα φαινόμενα άνισης κατανομής και της –ως ένα σημείο οφειλόμενης στο πελατειακό σύστημα– οργανωτικής πολυδιάσπασης των φορέων κοινωνικής κάλυψης.

Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2022

ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ ΙΣΛΑΜΙΚΟΥ ΦΟΥΝΤΑΜΕΝΤΑΛΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΝΕΟΛΑΙΑ ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

 Εισήγηση στην Ημερίδα "Προσέγγιση της Ριζοσπαστικής Ισλαμικής Τρομοκρατίας. Διεθνείς & Κοινωνικές Διαστάσεις", που οργάνωσε η Ποσειδωνία ΑΜΚΟ, Αθήνα, Τρίτη 26.07.2022 

Ασφαλώς το Ισλάμ, ως θρησκεία έχει πολλαπλές ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Εδώ βέβαια δεν είναι ο κατάλληλος για μια ενδελεχή ανάλυση των ποικίλων ερμηνευτικών προσεγγίσεων του. Αξίζει ωστόσο να γίνει αναφορά στις εκδοχές που αποτελούν το ιδεολογικό υπόβαθρο των τζιχαντιστών.  Η τζιχαντιστική ακραία βία κινητοποιείται σαφώς από επιθετικά κίνητρα που βασίζονται σε συγκεκριμένες ιδεολογικές αναφορές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, καθώς και συγκεκριμένες ερμηνείες της ισλαμικής ιστορίας σε σχέση με σύγχρονες πολιτικές συγκρούσεις. Αυτό αντανακλάται στα καλέσματα για τη βίαιη εγκαθίδρυση του Σαρία ή του ισλαμικού χαλιφάτου και την επέκταση του χώρου του Ισλάμ.

Γιατί ενδιαφέρει το ζήτημα του ισλαμικού εξτρεμισμού και, ιδιαίτερα το ζήτημα της καλλιέργειας της τζιχάντ με την νεωτερική ερμηνεία; Μια απλή ματιά στα δημογραφικά στοιχεία αρκεί για να καταδείξει το επείγον του θέματος. Εδώ θα αναφερθούν στοιχεία για την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, το 1950 o πληθυσμός σε αυτή την περιοχή ανέρχονταν σε 88 εκατομμύρια. Το 2016 αυτός ο αριθμός ανήλθε στα 418 εκατομμύρια, ενώ το 2050 προβλέπεται να αγγίξει τα 632 εκατομμύρια. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι παγκοσμίως οι μουσουλμάνοι είναι νεώτεροι (μέση ηλικία 24 χρονών το 2015) από όλες τις μεγάλες θρησκευτικές ομάδες. Είναι επτά χρόνια νεώτεροι από την μέση ηλικία των μη μουσουλμάνων.

Δευτέρα 15 Αυγούστου 2022

Η ΝΕΑ ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΡΩΣΣΙΑΣ-ΙΡΑΝ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ Η ΚΙΝΑ

 Την ίδια στιγμή που ο Μπάιντεν έφευγε από τη Μέση Ανατολή, ο Πούτιν επισκεπτόταν το Ιράν για μια τριμερή συνάντηση μεταξύ Μόσχας-Τεχεράνης και Άγκυρας. Ήταν η πρώτη φορά μετά την εισβολή στην Ουκρανία που ο Πούτιν ταξίδευσε στο εξωτερικό.

Το μέτωπο Ρωσσίας-Ιράν

Σε ένα πρώτο επίπεδο, η συνάντηση είχε επίσημα να κάνει με την κατάσταση στη Συρία, η οποία όμως, όπως φαίνεται, κάλυψε μικρό μέρος της συνάντησης. Στις συναντήσεις κυριάρχησαν μάλλον οι συζητήσεις μεταξύ Ρωσσίας και Ιράν.  

Το μεγαλύτερο δώρο που ο Πούτιν έλαβε στη συνάντηση κορυφής ήταν η πλήρης συνταύτιση του Ιράν με τις απόψεις του για την εισβολή στην Ουκρανία. Ο Χαμενέι δεν δίστασε να δηλώσει μιλώντας στον Πούτιν ότι «Στην περίπτωση της Ουκρανίας, εάν δεν είχες αναλάβει την πρωτοβουλία, η άλλη πλευρά θα είχε σίγουρα αναλάβει την πρωτοβουλία και θα είχε εγκαινιάσει τον πόλεμο. Το ΝΑΤΟ δεν γνωρίζει όρια εάν ο δρόμος ήταν ανοικτός γι’ αυτό. Και εάν δεν το σταματούσαν στην Ουκρανία, θα είχε ξεκινήσει τον ίδιο πόλεμο λίγο αργότερο με πρόσχημα την Κριμαία». Τα λόγια αυτά συνοδεύτηκαν και με την προετοιμασία για αποστολή ιρανικών drones στη Ρωσσία, για χρήση τους στον πόλεμο στην Ουκρανία.

Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου 2021

ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΝΕΚΠΛΗΡΩΤΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΣΤΟΝ ΟΠΕΚΑ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ

 

Περίληψη

Ο τομέας της κοινωνικής πρόνοιας στην Ελλάδα έχει ένα μακρύ ιστορικό από ανολοκλήρωτες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες. Κατά τη διάρκεια, ιδιαίτερα της Μεταπολίτευσης, οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες έπασχαν ή αναιρούνταν από το γεγονός της απουσίας τολμηρών εγχειρημάτων που να αναιρούν τον πελατειακό-κορπορατιστικό χαρακτήρα των πολιτικών του τομέα και τον οργανωτικό του κατακερματισμό. Η σύναψη των μνημονίων συντέλεσε στο να ξεπεραστεί το συγκεκριμένο εμπόδιο, με την παράλληλη εισαγωγή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος αλλά και τον επαναπροσανατολισμό της επιδοματικής πολιτικής στους έχοντες την μεγαλύτερη ανάγκη.Επιπλέον, στοιχείο κρίσιμης σημασίας ήταν η μεταρρύθμιση της φορολογικής διοίκησης αλλά και του ασφαλιστικού συστήματος. Έτσι, δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την αφανή μεταρρύθμιση του τομέα της κοινωνικής πρόνοιας. Ο ΟΠΕΚΑ αποτέλεσε ένα από τα επιστεγάσματα αυτών των πολιτικώνγιατί αφενός προσέφερε τη δυνατότητα να ικανοποιηθούν συγκεκριμένες διοικητικές απαιτήσεις για το νέο τοπίο στην επιδοματική προνοιακή πολιτική, και, αφετέρου, η πύκνωση των προνοιακών δράσεων  κατέστησε αναγκαιότητά την ύπαρξή του, έτσι ώστε να καταστεί αποτελεσματική, διαφανής, δίκαια και με αξιοπρέπεια προς τον πολίτη, η παροχή τους. 

Abstract

The Greek welfare sector has a long history of unfulfilled reform endeavors. Especially during the Metapolitefsi, the reform efforts suffered or were nullified due to the fact of lack of bold initiatives that will overturn the clientalist-corporatist character of the policies in the field of social protection and its organizational fragmentation. The Memoranda contributed to the fact of overcomingthis impediment, with the parallel development of the introduction of the minimum guaranteed income scheme as well as the refocusing of the welfare benefit policies to those most in need. Moreover, a crucial element were the two reforms, of the tax system administration as well as the social security system. Thus, the appropriate conditions were formed for an imperceptible reform of the welfare sector. The Organization of Welfare Benefits and Social Solidarity was among the capstones of these policies as it provided the administrative requirements for this new landscape in welfare policy and, on the other hand, the broad range of new welfare benefits created the need for its existence, so as, the provision of the benefits to become effective, transparent, fair, and with decent procedures for the citizens.

Key words: greek social policy, greek welfare system, reform of welfare provision

 

 

 

1.      Εισαγωγή

Ο τομέας της κοινωνικής πρόνοιας στην Ελλάδα, ακολουθώντας και την μοιραία πορεία του ασφαλιστικού, διαθέτει ένα μακρύ ιστορικό από ανεκπλήρωτες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες τόσο αναφορικά με την διαμόρφωση ενός διχτυού ασφαλείας για τους έχοντες ανάγκη όσο και αναφορικά με τις αναγκαίες διοικητικές διαρθρώσεις για την αξιοπρεπή και ορθή απονομή των παροχών.

Κατά τη διάρκεια, ιδιαίτερα της Μεταπολίτευσης, οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες έπασχαν ή αναιρούνταν από το γεγονός της απουσίας τολμηρών εγχειρημάτων που να αναιρούν τον πελατειακό-κορπορατιστικό χαρακτήρα των πολιτικών του τομέα και τον οργανωτικό του κατακερματισμό.

Την τελευταία δεκαετία, ωστόσο, οι διαδικασίες που επιβλήθησαν από τις μνημονιακές υποχρεώσεις, οδήγησαν τόσο στον εκσυγχρονισμό και εξορθολογισμό του διοικητικού συστήματος του τομέα της πρόνοιας, όσο και στο πολλαπλασιασμό των παροχών προς τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας.

Στο παρόν κείμενο, θα εξεταστούν οι κυριότερες προσπάθειες μεταρρύθμισης του τομέα της κοινωνικής πρόνοιας στη χώρα στη διάρκεια της μεταπολίτευσης. Θα γίνει προσπάθεια να καταδειχθούν τα αίτια που οδήγησαν ακόμα και ορθές ως προς την πρόθεση μεταρρυθμιστικές προσπάθειες στην αναίρεσή τους.

Έπειτα θα καταδειχθεί το γεγονός ότι η διοικητική μεταρρύθμιση του τομέα της πρόνοιας συνδέονταν αποφασιστικά με τις μεταρρυθμίσεις στις παροχές που υφίσταντο στον τομέα και, ιδιαίτερα, με την εισαγωγή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος και μιας σειράς άλλων παροχών προς τα πιο φτωχά στρώματα των πολιτών της χώρας.

Τέλος, θα περιγραφεί πώς αυτός ο διάλογος αποτυπώθηκε στις μνημονιακές υποχρεώσεις και πώς μέσα από τις τελευταίες αναδείχθηκε ένα πιο ολοκληρωμένο, δίκαιο και αποτελεσματικό τοπίο στον τομέα της προνοιακής πολιτικής, με τον ΟΠΕΚΑ να συνιστά έναν από τους πυλώνες της.

Παρασκευή 22 Οκτωβρίου 2021

Δημογραφικές Πολιτικές στην Ελλάδα και την Ευρώπη: κάποιες σκέψεις αποτίμησης και κάποιες προτάσεις

Ομιλία στο 11ο Διεθνές Συνέδριο, «Δημογραφική πρόκληση. Ο ρόλος των πολύτεκνων οικογενειών και το μέλλον της Ευρώπης». Οργάνωση: Ανωτάτη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδος και Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, Ερευνητικό Εργαστήριο Κοινωνικής Διοίκησης. Συνεδριακό Κέντρο Αρχαίου Ελαιώνα, 18 Οκτωβρίου 2021.

 


Ένα στοιχείο που πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου στον τομέα της δημογραφίας είναι η ιδιαίτερη δυσκολία να τεκμηριωθεί το τι έχει αποτέλεσμα και τι όχι. Συνεπώς, σήμερα, θα μοιραστώ μαζί σας κάποιους προβληματισμούς και κάποιες προτάσεις που απορρέουν από αυτούς, χωρίς να διεκδικώ επιστημονικές περγαμηνές. Περισσότερο θέλω να μοιραστώ τις ανησυχίες μου ως Έλληνας πολίτης αλλά και ως μέλος του Ευρωπαϊκού πολιτισμικού γίγνεσθαι.

Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Έτσι, μια πρώτη επισήμανση που αφορά τις δημογραφικές πολιτικές που έχουν εφαρμοστεί στην Ευρώπη, είναι το γεγονός ότι κανένα μίγμα πολιτικής, σε καμία χώρα της Ευρώπης, δεν έχει κατορθώσει να πετύχει ποσοστά γονιμότητας που να επιτρέπουν, έστω, την αναπλήρωση του πληθυσμού. Αναφέρω χαρακτηριστικά ότι η Γαλλία, μια χώρα που έχει δημογραφική πολιτική για πάνω από έναν αιώνα και, σήμερα βρίσκεται να έχει τα βέλτιστα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο ποσοστά συνολικής γονιμότητας, το 2019, το ποσοστό αυτό ήταν 1,86, που υστερεί αρκετά από το αναγκαίο για την αναπλήρωση του πληθυσμού 2,1. Την ακολουθούν η Ρουμανία, με 1,77, η Ιρλανδία και η Σουηδία με 1,71.

Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου 2021

Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή

 Δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα ΑΡΔΗΝ στις 06.09.2021

Η απώλεια του Αφγανιστάν από τις ΗΠΑ, συνιστά ένα γεγονός ιστορικών διαστάσεων όπως και να το δει κανείς. Εδώ θα συζητηθούν κάποιες από τις διαστάσεις του, με έμφαση κυρίως σε διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στην Μέση Ανατολή.

Ο μεγάλος κερδισμένος της ταπεινωτικής αποχώρησης των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν δεν είναι άλλος από το Κατάρ. Το Κατάρ είναι από καιρό η αγαπημένη προστάτιδα δύναμη των Ταλιμπάν, αφού οι τελευταίοι  θεωρούν ότι δεν είναι εξαρτώμενο από τις ΗΠΑ όσο τα ΗΑΕ και η Σαουδική Αραβία. Να σημειωθεί δε, ότι ο ρόλος του Κατάρ ήταν αποφασιστικής σημασίας έτσι ώστε η αποχώρηση των Αμερικάνων να μην λάβει ταπεινωτικές διαστάσεις. Ο πρέσβης του Κάταρ στην Καμπούλ είχε αναλάβει το σύνολο των απαραίτητων διεργασιών για την ομαλή αποχώρηση τόσο των ξένων όσο και των δεκάδων χιλιάδων Αφγανών που διέφευγαν από τη χώρα.